7 godzin temu
Zbliża się 32. kwesta na rzecz ratowania cennych i zabytkowych nagrobków na kieleckich cmentarzach.
Krzysztof Myśliński, prezes Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach, przypomina, iż w ciągu ponad 30 lat, dzięki ofiarności wielu ludzi odnowiono wiele pięknych i cennych obiektów.
– Przez te lata udało się na kieleckich cmentarzach odrestaurować około 500 nagrobków, zarówno tych bardziej okazałych, jak i mniej zauważalnych, ale historycznie ważnych. Konserwacja nagrobków to praca bez końca. Te, które były odnawiane 20-30 lat temu, także wymagają ponownej interwencji – zauważa.
Na Cmentarzu Starym w Kielcach, największym żeliwnym nagrobkiem upamiętniono Franciszka Kowalskiego, znanego architekta. Jego grób był jednym z pierwszych odrestaurowanych w ramach funduszy zebranych podczas kwesty.
– To było jedno z bardziej wymagających zadań konserwatorskich, realizowanych przez Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego. Na Cmentarzu Starym spoczywają znane i zasłużone dla regionu osoby, m.in. jest tam nagrobek rodziny Sztumpfów, znajdujący się w najstarszej części cmentarza, na tzw. „Górce”, przy kaplicach. Ten grób również poddano renowacji kilkadziesiąt lat temu – wymienia.
Stowarzyszenie nie ogranicza się jednak do ratowania tylko tych najbardziej okazałych nagrobków. Konserwuje także mogiły mniej znane, niekiedy zapomniane, często opuszczone, które z punktu widzenia artystycznego nie mają większej wartości, ale są cenne ze względu na ich historyczne znaczenie.
– Przykładem jest grób profesora Kazimierza Kaznowskiego, wybitnego botanika związanego z Górami Świętokrzyskimi i wykładowcy kieleckich gimnazjów. Jego grób odkryliśmy, dosłownie pod zwałem liści. Został częściowo odrestaurowany, ale wymaga on dalszych prac – podkreśla.
Jednym z problemów, na który zwraca uwagę Krzysztof Myśliński, prezes stowarzyszenia, jest zanik wśród lokalnych środowisk zawodowych dawnej tradycji opieki nad grobami wybitnych postaci.
– W przeszłości prawnicy, lekarze czy architekci często dbali o groby swoich zasłużonych poprzedników, którzy nie mieli już rodzin. Niestety, dziś ta praktyka niemal całkowicie zanikła. Stowarzyszenie stara się zachęcać te środowiska do powrotu do tradycji i wsparcia w ratowaniu opuszczonych grobów – dodaje.
W tym roku do renowacji z ubiegłorocznej kwesty wybrano siedem nagrobków, w tym dwa większe i bardziej znaczące oraz pięć mniejszych, ale równie cennych. Prace te są możliwe dzięki wsparciu miasta, które od kilku lat dofinansowuje kwestę kwotą ok. 50 tys. zł.
– Jednym z ciekawych projektów w bieżącym roku jest inwentaryzacja i renowacja starych fotografii nagrobnych, które są ważnym elementem lokalnej historii. Na starych kieleckich cmentarzach znajduje się ich wyjątkowo dużo, to coś, co warto zachować i chronić – mówi Krzysztof Myśliński.
W przyszłym roku planowane są dalsze działania konserwatorskie, choć konkretne nagrobki zostaną wybrane dopiero po rozliczeniu tegorocznej zbiórki. Zespół odpowiedzialny za konserwację wybiera nagrobki na podstawie ich wartości historycznej, artystycznej oraz stanu opuszczenia. Wspierane są także groby osób zasłużonych dla Kielc, których nagrobki nie mają już rodzin opiekujących się nimi.
– Kwesta nie kończy się na zebraniu pieniędzy – jest to proces trwający wiele miesięcy, począwszy od zbiórki, przez wybór nagrobków do odnowy, aż po samo wykonanie prac konserwatorskich, które zwykle zaczynają się na wiosnę – podkreśla.
Organizatorzy, jak co roku, apelują o wsparcie – zwłaszcza w formie wolontariatu, który, mimo dużego zaangażowania lokalnej społeczności, jest niewystarczający.
– Zawsze potrzeba więcej wolontariuszy, zwłaszcza iż w tym roku kwestia przypada na dni wolne od szkoły i pracy. Wielu uczniów, którzy są naszą główną siłą, może już w sobotę wyjechać do domów. Osoby, które chcą się włączyć w akcję, mogą zgłaszać się dzięki maila na adres: [email protected], bądź bezpośrednio do biura kwesty, które będzie mieściło się w liceum Żeromskiego, tam wydajemy puszki i identyfikatory. choćby osoby, które nie zgłosiły się wcześniej, mogą przyjść w dniu kwesty, zawsze znajdziemy im puszkę i miejsce do kwestowania – dodaje Krzysztof Myśliński.
Wolontariuszem może być każdy, ale w przypadku osób niepełnoletnich wymagana jest zgoda rodzica lub opiekuna. Podczas kwesty taki wolontariusz powinien być pod opieką osoby dorosłej.
32. kwesta na rzecz ratowania cennych i zabytkowych nagrobków odbędzie się 1 i 2 listopada. Rozpoczynać się będzie o godzinie 9.00 i trwać do 18.00. Każdy z wolontariuszy kwestować będzie 1,5 godziny.
