Jakie są przyczyny zapalenia pęcherza moczowego?
Zapalenie pęcherza moczowego to stan zapalny błony śluzowej dolnego odcinka układu moczowego. Jest wywołany obecnością drobnoustrojów – najczęściej bakterii pałeczki kałowej (Escherichia coli). Inne patogeny powodujące infekcję to m.in. Klebsiella czy Enterococcus.
Na zapalenie pęcherza moczowego są szczególnie narażone kobiety ze względu na budowę anatomiczną (bliskie sąsiedztwo odbytu i cewki moczowej, krótsza cewka moczowa). Inne stany sprzyjające infekcji to głównie cukrzyca, kamica układu moczowego, wady układu moczowego, ciąża, cewnikowanie pęcherza moczowego.
Objawy zapalenia pęcherza moczowego
Objawy zapalenia pęcherza moczowego to głównie:
- ból podbrzusza,
- ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
- częste parcie na pęcherz,
- uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza,
- stan podgorączkowy lub gorączka,
- krwiomocz lub ropomocz.
Objawy zapalenia pęcherza moczowego należy skonsultować z lekarzem.
Diagnostyka zapalenia pęcherza moczowego
Pierwszym krokiem w diagnostyce zapalenia pęcherza moczowego jest dokładny wywiad medyczny. Lekarz może zapytać m.in. o objawy, ogólny stan zdrowia, dotychczas stosowane leczenie, częstotliwości nawrotów nieprzyjemnych dolegliwości. Następnie przeprowadza badanie fizykalne oraz kieruje pacjenta na badania diagnostyczne.
Podstawowym testem diagnostycznym jest badanie ogólne moczu. Pozwala ono m.in. na stwierdzenie w próbce obecności drobnoustrojów, białych krwinek czy erytrocytów, a także zmiany pH. Uzupełnieniem jest posiew moczu z antybiogramem. Badanie ma na celu zidentyfikowanie bakterii, które wywołały zapalenie pęcherza moczowego.
Oba testy diagnostyczne w kierunku zapalenia pęcherza moczowego można bez problemu wykonać w każdym ogólnodostępnym laboratorium, np. jako pakiet badań w ALAB laboratoria https://www.alab.pl/pakiet/zakazenie-ukladu-moczowego. Szczególnie zalecany jest on osobom z nawracającymi dolegliwościami lub w sytuacji, gdy dotychczasowe leczenie nie przyniosło oczekiwanych skutków.
Diagnostykę zapalenia pęcherza moczowego można rozszerzyć o testy laboratoryjne z krwi – m.in. morfologię, CRP, stężenie kreatyniny.
Zapalenie pęcherza moczowego – jak leczyć?
Leczenie zapalenia pęcherza moczowego zwykle wymaga zastosowania leków przeciwbakteryjnych. Preparat może być dopasowany na podstawie antybiogramu. Przy niepowikłanych infekcjach są to najczęściej:
- furazydyna,
- fosfomycyna,
- nitroksolina,
Jeżeli powyższe substancje są nieskuteczne, możliwe jest włączenie do terapii np. cefalosporyny I generacji. Decyzję o sposobie leczenia podejmuje lekarz. Czas trwania leczenia zależy od rodzaju zastosowanego leku. Dla przykładu – furazydynę można przymmować 6–10 dni, a fosfomycyna wymaga jedynie pojedynczej dawki. Bardzo ważne jest przestrzeganie schematu leczenia zapalenia pęcherza moczowego.
Ile trwa zapalenie pęcherza moczowego?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, ile trwa zapalenie pęcherza moczowego. Jeżeli choroba ma łagodny i niepowikłany przebieg, zwykle ustępuje w ciągu 2–3 dni od rozpoczęcia leczenia. Zdarza się jednak, iż objawy utrzymują się dłużej – choćby do kilku tygodni. Dlatego bardzo ważne jest, aby nie zwlekać z wizytą u lekarza oraz nie przerywać antybiotykoterapii mimo poprawy samopoczucia, ponieważ może to prowadzić do nawrotu dolegliwości i rozwoju powikłań.
●Czy zapalenie pęcherza moczowego może nawracać?
Zapalenie pęcherza moczowego może mieć charakter nawracający – szczególnie u kobiet. Za nawracające uznaje się co najmniej trzy epizody infekcji w ciągu 12 miesięcy lub dwa w ciągu 6 miesięcy.
Również zapalenie pęcherza moczowego u mężczyzn może przybrać przewlekły przebieg. Ma to miejsce szczególnie przy kamicy moczowej lub schorzeniach prostaty.
Jak zapobiegać nawrotom zapalenia pęcherza moczowego?
Nawrotów zakażenia układu moczowego można uniknąć. Najważniejsze zasady profilaktyki to m.in.:
- picie dużej ilości płynów,
- niewstrzymywanie mikcji,
- podcieranie się od przodu do tyłu,
- oddawanie moczu po zbliżeniu intymnym,
- noszenie przewiewnej bielizny,
- profilaktyczna farmakoterapia (na zlecenie lekarza).
Zapalenie pęcherza moczowego to powszechna infekcja układu moczowego. Bardzo ważne jest wczesne rozpoczęcie leczenia oraz stosowanie się do zasad profilaktyki, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów i powikłań.
Bibliografia:
- K. Koc, Zapalenie pęcherza moczowego. Objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie, https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/zapalenie-pecherza-moczowego-objawy-przyczyny-diagnostyka-i-leczenie [dostęp 03.06.2025]
- K. Juszczak i in., Wytyczne Towarzystw Naukowych (PTU, PTGiP, PTMR) dotyczące diagnostyki, terapii i postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach dolnych dróg moczowych, Przegląd Urologiczny 2/2024, s. 14–35