Co może oznaczać rekonstrukcja ukraińskiego rządu?

Zdjęcie: Dmytro Kułeba. Fot. Tomasz Waszczuk/PAP

Ukrainie będzie coraz trudniej pozyskiwać pomoc Zachodu i dymisje w rządzie to prawdopodobnie próba nowego otwarcia w polityce zagranicznej, budowania pozytywnego wizerunku Ukrainy, zbliżania państwa do UE i NATO - powiedział PAP dr Andrzej Szabaciuk z KUL i Instytutu Europy Środkowej.

---

Minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba podał się do dymisji. Pełnił tę funkcje od marca 2020 r. Rezygnacje ze stanowisk złożyło także kilku innych ministrów ukraińskiego rządu.

Dr Andrzej Szabaciuk z Katedry Teorii Polityki i Studiów Wschodnich KUL oraz analityk Instytutu Europy Środkowej ocenił w rozmowie z PAP, iż Kułeba to jeden z najbardziej doświadczonych polityków ukraińskich, związany z dyplomacją od 2003 roku, bardzo dobrze odbierany za granicą. "Widocznie metody, które stosował, w ocenie prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, nie przyniosły efektów, których oczekiwano" - powiedział Szabaciuk.

Jego zdaniem, dymisja osób, które odpowiadają za wizerunek i kontakty Ukrainy z zagranicą, może być "próbą dania nowego impulsu" w stosunkach Ukrainy z innymi państwami, w sytuacji, gdy coraz trudniej będzie uzyskiwać militarne i finansowe wsparcie, bez którego Ukraina nie jest w stanie funkcjonować, a tym bardziej prowadzić wojny.

Kułeba złożył rezygnację

Szabaciuk uważa, iż "wyzwaniem dyplomatycznym dla Ukrainy" będzie pozyskiwanie i negocjowanie nowych środków w niepewnej i napiętej sytuacji politycznej, z powodu zbliżających się wyborów w USA, rosnącego znaczenia skrajnej prawicy w Niemczech czy braku stabilnych rządów we Francji. "Wojna trwa już dwa lata. Na Ukrainę trafiła już ogromna pomoc i każda nowa transza wsparcia będzie trudniejsza do pozyskania, tym bardziej, iż nie wszyscy obywatele Niemiec, Francji czy Stanów Zjednoczonych rozumieją konieczność wspierania Ukrainy" - dodał.

Zmiana na stanowisku szefa dyplomacji może też wiązać się z oczekiwaniem zintensyfikowania działań w procesie integracji Ukrainy z Unią Europejską i NATO. "Ukraina ma status kandydata, rozpoczęły się negocjacje z Unią, ale nie obserwujemy ich widocznego postępu, a jeżeli chodzi o integrację z NATO, sprawa jest odsunięta na dalszy plan" - zaznaczył ekspert.

Zdaniem Szabaciuka, ostatnia "wpadka" Kułeby w Polsce (wypowiedź o wypędzeniu Ukraińców z "etnicznych terytoriów ukraińskich" podczas Akcji Wisła) wzbudziła zażenowanie, ale nie była powodem jego dymisji. "Mogła być tylko dodatkowym argumentem za jego dymisją, bo Polska jest jednym z kluczowych partnerów Ukrainy" - zaznaczył.

Rekonstrukcja rządu w Kijowie

"Przypuszczam, iż to się łączy jednak przede wszystkim z próbą budowania nowego gabinetu, szerszą rekonstrukcją rządu, co ma świadczyć o tym, iż Zełenski chce dać nowy impuls, nową jakość, aby skutecznie dalej prowadzić wojnę z Rosją, która weszła w nową, niezwykle trudną fazę" - powiedział Szabaciuk.

Jak zaznaczył, w społeczeństwie ukraińskim obserwowane jest coraz większe zniechęcenie do prezydenta Zełenskiego i jego otoczenia. Dlatego rekonstrukcja rządu może być - jego zdaniem - formą "wskazania winnych" porażek czy braku sukcesów. "To ma też pokazać, iż władza wyciąga wnioski ze swoich błędów i szuka nowych możliwości, nowych sposobów kreowania polityki wewnętrznej i zagranicznej" - dodał.

Jego zdaniem, nieprzypadkowo dochodzi do tej rekonstrukcji przed okresem jesienno-zimowym, kiedy warunki pogodowe utrudnią walki na froncie, zwłaszcza w Donbasie, a ataki Rosjan na infrastrukturę energetyczną spowodują problemy z dostawami energii. "Dymisje dotyczą także osób odpowiedzialnych za sektor energetyczny, za obronę przeciwlotniczą. Widać, iż to elementy szerszej przebudowy, nie ograniczającej się do rządu ukraińskiego" - zaznaczył Szabaciuk.

Nie wiadomo jeszcze, kto zastąpi odwołanych ministrów. Zdaniem Szabaciuka, nie ma też pewności, czy zmiany będą korzystne. Przypomniał szeroko komentowaną decyzję Zełenskiego o odwołaniu dowódcy sił zbrojnych Ukrainy gen. Walerija Załużnego, którego miejsce zajął gen. Ołeksandr Syrski. "Nie przyniosło to znaczących zmian na plus, a choćby niektóre decyzje gen. Syrskiego budziły wśród wojskowych ekspertów kontrowersje" – mówił ekspert.

Oprócz Kułeby rezygnację z zajmowanych funkcji złożyli minister ochrony środowiska i zasobów naturalnych Rusłan Striłec, szef resortu ds. strategicznych gałęzi przemysłu Ołeksandr Kamyszin oraz minister sprawiedliwości Denys Maluska. Wnioski o rezygnację złożyły też wicepremier ds. Integracji Europejskiej i Euroatlantyckiej Ukrainy Olga Stefaniszyna oraz wicepremier i minister ds. reintegracji terytoriów czasowo okupowanych Iryna Wereszczuk.

Źródło: ren/ mrr/ mhr/ PAP