Kultowe centrum handlowe znika po 25 latach. W jego miejscu wyrośnie gigantyczny wieżowiec

Warszawa pożegna się z kolejnym symbolem transformacji okresu przejściowego, gdy legendarne centrum handlowe Land na Mokotowie definitywnie zakończy swoją dwudziestopięcioletnią historię, ustępując miejsca nowoczesnemu kompleksowi biurowo-usługowemu, który ma fundamentalnie zmienić krajobraz tej części stolicy. Ta monumentalna transformacja urbanistyczna oznacza nie tylko koniec ery dla jednego z najbardziej rozpoznawalnych obiektów handlowych dzielnicy, ale również symbolizuje szerszy proces modernizacji warszawskiej architektury komercyjnej, gdzie tradycyjne centra handlowe ustępują miejsca wielofunkcyjnym kompleksom dostosowanym do współczesnych potrzeb metropolitalnych.

Fot. Warszawa w Pigułce

Oficjalne dokumenty złożone przez inwestora w lutym 2025 roku definitywnie rozwiały wszelkie wątpliwości dotyczące przyszłości kultowego obiektu przy ulicy Wałbrzyskiej, gdy wniosek o pozwolenie na rozbiórkę budynku B trafił do warszawskich urzędników. Ten formalny krok administracyjny rozpoczął nieodwracalny proces likwidacji centrum handlowego, które przez ćwierć wieku służyło mieszkańcom Mokotowa jako najważniejszy punkt codziennych zakupów, usług oraz społecznych spotkań, wpisując się trwale w rytm życia lokalnej społeczności.

Firma deweloperska Ghelamco, która przejęła kontrolę nad strategicznie położoną nieruchomością, realizuje ambitny plan urbanistyczny mający na celu maksymalne wykorzystanie potencjału lokalizacji znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie stacji metra Służew. Ta kluczowa pozycja w sieci warszawskiego transportu publicznego od lat stanowiła główny atut centrum handlowego Land, przyciągając nie tylko mieszkańców Mokotowa, ale również klientów z całej południowej części miasta, którzy doceniali wygodę komunikacyjną oraz kompleksowość oferowanych usług.

Szczegółowe plany architektoniczne przygotowane przez renomowaną pracownię JEMS Architekci przewidują powstanie spektakularnego kaskadowego biurowca, który ma sięgać choćby dwunastu kondygnacji, tworząc nową dominantę w panoramie Mokotowa. Projektowana struktura będzie reprezentować najnowsze trendy w architekturze komercyjnej, łącząc funkcje biurowe na wyższych piętrach z przestrzeniami handlowo-usługowymi na poziomach parterowych, co ma zapewnić żywotność obiektu przez całą dobę oraz zwiększyć jego atrakcyjność dla różnorodnych grup użytkowników.

Koncepcja nowego Landu wpisuje się w szerszy trend zagospodarowywania tej części Mokotowa nowoczesną zabudową typu mixed-use, która charakteryzuje się połączeniem różnych funkcji w ramach jednego kompleksu architektonicznego. Na niższych kondygnacjach planowanego obiektu znajdą się kawiarnie, restauracje oraz punkty handlowe, które mają kontynuować tradycję miejsca jako centrum usługowego dla lokalnej społeczności, choć w zupełnie nowej, znacznie bardziej nowoczesnej formule architektonicznej oraz funkcjonalnej.

Równolegle z głównym kompleksem biurowo-usługowym, na części działki zajmowanej w tej chwili przez centrum handlowe Land, powstanie siedmiokondygnacyjny akademik zaprojektowany przez pracownię Atelier Tekstura. Ten obiekt mieszkaniowy ma pomieścić dwieście czterdzieści dziewięć jednoosobowych pokoi wyposażonych w aneksy kuchenne oraz prywatne łazienki, co odpowiada na rosnące zapotrzebowanie na nowoczesne miejsca zakwaterowania dla studentów oraz młodych profesjonalistów pracujących w dynamicznie rozwijającej się dzielnicy Mokotów.

Historia centrum handlowego Land rozpoczęła się w sierpniu 1999 roku, gdy po trzech latach intensywnej budowy oddano do użytku obiekt o powierzchni przekraczającej czterdzieści tysięcy metrów kwadratowych. Szczególną dumą dla polskiego sektora budowlanego był fakt, iż inwestycja została zrealizowana wyłącznie w oparciu o krajowy kapitał, co w tamtym okresie stanowiło rzadkość na rynku nieruchomości komercyjnych zdominowanym przez zagraniczne fundusze inwestycyjne oraz międzynarodowe sieci deweloperskie.

Strategiczna lokalizacja przy stacji metra Służew od samego początku zapewniała centrum handlowemu Land stały przepływ klientów korzystających z wygodnych połączeń komunikacyjnych z różnymi częściami Warszawy. Ta dostępność komunikacyjna w połączeniu z kompleksową ofertą handlowo-usługową sprawiła, iż obiekt gwałtownie stał się integralną częścią codziennego życia mieszkańców nie tylko Mokotowa, ale również innych dzielnic południowej Warszawy, którzy doceniali możliwość załatwienia większości swoich potrzeb zakupowych w jednym miejscu.

Przez lata swojej działalności centrum handlowe Land przekształciło się w prawdziwe serce handlowo-usługowe dzielnicy, gromadząc pod jednym dachem różnorodne sklepy, lokale gastronomiczne oraz punkty usługowe, w tym strategicznie istotną placówkę pocztową. Obecność popularnych sieci handlowych takich jak Rossmann czy Pepco, uzupełniona o liczne butiki odzieżowe oraz obuwnicze, tworzyła atrakcyjny mix handlowy odpowiadający na potrzeby klientów z różnych grup demograficznych oraz o różnych możliwościach finansowych.

Planowane wyburzenie Land oraz budowa nowego kompleksu biurowo-usługowego stanowi element szerszej transformacji urbanistycznej Mokotowa, dzielnicy, która w ostatnich latach doświadcza intensywnego procesu modernizacji oraz densyfikacji zabudowy. Ta metamorfoza architektoniczna odzwierciedla ogólnopolski trend odchodzenia od tradycyjnych, jednofunkcyjnych centrów handlowych na rzecz wielofunkcyjnych kompleksów lepiej zintegrowanych z tkanką miejską oraz oferujących bardziej zrównoważone rozwiązania urbanistyczne.

Społeczne implikacje zamknięcia centrum handlowego Land wykraczają daleko poza prostą zmianę lokalizacji sklepów oraz punktów usługowych, dotykając głębokich więzi emocjonalnych, jakie przez ćwierć wieku nawiązali z tym miejscem mieszkańcy Mokotowa. Dla wielu rodzin centrum handlowe stanowiło nie tylko miejsce codziennych zakupów, ale również przestrzeń społecznych spotkań, gdzie kolejne pokolenia tworzyły wspomnienia związane z weekendowymi wyprawami zakupowymi, pierwszymi samodzielnymi zakupami młodzieży czy rodzinnymi posiłkami w lokalnych restauracjach.

Ekonomiczne konsekwencje likwidacji centrum handlowego Land obejmą konieczność relokacji dziesiątek przedsiębiorców oraz punktów usługowych, które przez lata budowały swoją bazę klientów w oparciu o strategiczną lokalizację obiektu. Właściciele sklepów, restauratorzy oraz usługodawcy będą musieli znaleźć nowe lokalizacje, co może być szczególnie wyzwające w kontekście rosnących czynszów komercyjnych w atrakcyjnych częściach Warszwy oraz ograniczonej dostępności odpowiednich powierzchni handlowych.

Transformacja Land w nowoczesny kompleks biurowy może również wpłynąć na lokalny rynek pracy, generując setki nowych miejsc pracy w sektorze usług biurowych, co z jednej strony może kompensować utratę miejsc pracy w handlu, ale z drugiej strony zmieni profil zatrudnienia w tej części Mokotowa z handlowo-usługowego na biurowo-korporacyjny. Ta zmiana może mieć długoterminowe konsekwencje dla charakteru społeczno-ekonomicznego dzielnicy, potencjalnie przyspieszając procesy gentryfikacji oraz zmieniając strukturę demograficzną lokalnej społeczności.

Architektoniczne wyzwania związane z projektowaniem dwunastokondygnacyjnego biurowca w miejsce stosunkowo niskiego centrum handlowego obejmują nie tylko konieczność harmonijnego wpisania wysokiej struktury w istniejący krajobraz urbanistyczny, ale również zapewnienie odpowiednich rozwiązań komunikacyjnych oraz infrastrukturalnych dla znacznie większej liczby użytkowników. Projektanci będą musieli uwzględnić zwiększone obciążenie lokalnej infrastruktury drogowej, transportu publicznego oraz sieci technicznych, co może wymagać dodatkowych inwestycji infrastrukturalnych wykraczających poza sam obiekt.

Środowiskowe aspekty planowanej inwestycji obejmują konieczność adekwatnego zagospodarowania materiałów pochodzących z rozbiórki starego centrum handlowego, co przy powierzchni ponad czterdziestu tysięcy metrów kwadratowych stanowi znaczące wyzwanie logistyczne oraz ekologiczne. Nowoczesne standardy zrównoważonego budownictwa wymagają maksymalizacji recyklingu materiałów budowlanych oraz minimalizacji wpływu całego procesu inwestycyjnego na środowisko naturalne, co może znacząco wpłynąć na koszty oraz czas realizacji projektu.

Perspektywy rozwoju warszawskiego rynku nieruchomości komercyjnych wskazują na dalszą konsolidację oraz modernizację sektora centrów handlowych, gdzie mniejsze, starsze obiekty będą systematycznie zastępowane przez większe, bardziej efektywne oraz wielofunkcyjne kompleksy. Land może być jednym z ostatних przedstawicieli generacji centrów handlowych z końca lat dziewięćdziesiątych, które odegrały kluczową rolę w rozwoju polskiego handlu detalicznego, ale w tej chwili nie spełniają współczesnych standardów efektywności komercyjnej oraz atrakcyjności dla klientów.

Długoterminowe skutki transformacji Land dla rozwoju Mokotowa mogą obejmować dalszą intensyfikację zabudowy biurowej w tym rejonie, co może przekształcić dzielnicę w jeden z głównych ośrodków biznesowych Warszawy. Ta przemiana może przynieść korzyści ekonomiczne w postaci zwiększonych wpływów podatkowych dla miasta oraz nowych miejsc pracy, ale jednocześnie może prowadzić do problemów komunikacyjnych, przeciążenia infrastruktury oraz zmiany charakteru dzielnicy z mieszkaniowo-handlowej na biznesowo-korporacyjną.

Planowany termin zakończenia prac budowlanych oraz oddania do użytku nowego kompleksu nie został jeszcze oficjalnie ogłoszony, ale uwzględniając skalę przedsięwzięcia oraz konieczność uzyskania wszystkich niezbędnych pozwoleń oraz uzgodnień, realizacja projektu może potrwać kilka lat od momentu rozpoczęcia wyburzania starého obiektu. W tym czasie mieszkańcy Mokotowa będą musieli dostosować się do funkcjonowania bez Land oraz znaleźć alternatywne lokalizacje dla swoich codziennych potrzeb zakupowych oraz usługowych, co może wymagać reorganizacji ich rutyn oraz nawyków konsumenckich.