Nowe areny, stare tradycje: Górnośląskie stadiony piłkarskie w procesie transformacji

wochenblatt.pl 2 godzin temu

Zdjęcie: während des U21-Spiels Deutschland vs. Tschechien. Foto: Martin Wycisk

Część 6: Tychy

Tychy znane są w całej Polsce przede wszystkim z wyrobów browarniczych, ale mają też swoją markę w sporcie. O ile w hokeju na lodzie GKS Tychy to sześciokrotny mistrz Polski (ostatnio w 2025 roku), o tyle osiągnięcia sekcji piłkarskiej są nieco skromniejsze. O ambicjach miasta i klubu świadczy jednak nowy stadion, wybudowany w 2015 roku, który wówczas uchodził za najnowocześniejszy obiekt sportowy w regionie.

Polityczna motywacja

Historia Górniczego Klubu Sportowego Tychy jest podobna do dziejów jego imiennika z sąsiednich Katowic. W wyniku decyzji politycznej władz okręgowych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i zarządów lokalnych kopalń, 20 kwietnia 1971 roku kilka tyskich klubów sportowych (Polonia Tychy, Górnik Murcki, Górnik Wesoła) zostało przymusowo połączonych. Celem było stworzenie jednego silnego klubu, skupiającego zasoby sportowe miasta.

Sekcja piłkarska szybko zaczęła odnosić sukcesy: w 1974 roku drużyna awansowała do Ekstraklasy, a już rok później „Trójkolorowi” zostali wicemistrzami Polski – do dziś to największe osiągnięcie w historii klubu, które zaowocowało udziałem w Pucharze UEFA 1976/77. Tam jednak GKS musiał uznać wyższość 1. FC Köln (1:1 u siebie i 0:2 w Kolonii).

Choć dziś na stadionie dominują mecze I ligi, miasto w pełni korzysta z nowoczesnej infrastruktury.

Rozwój GKS-u Tychy był błyskawiczny, ale jego upadek równie szybki. Po spadku w 1977 roku klub powrócił do najwyższej klasy rozgrywkowej tylko na dwa sezony (1995–1997). Po kolejnych spadkach i problemach finansowych został rozwiązany w 1997 roku, by wkrótce potem zostać reaktywowany.

Obecnie drużyna rozgrywa swój 21. sezon na zapleczu Ekstraklasy, gdzie występuje nieprzerwanie od 2016 roku. Warto zauważyć, że bramkarz pierwszego składu Leon-Oumar Wechsel ma już za sobą występy w reprezentacji Niemiec do lat 20, a w październiku 2025 roku został po raz pierwszy powołany do kadry U21. Oprócz wypożyczonego z Hannoveru 96 bramkarza, w kadrze GKS-u grają też dwaj inni Niemcy – Noel Niemann i Yannick Woudstra.

Stary stadion domowy

Historycznie Tychy były niewielkim miasteczkiem, którego największa rozbudowa nastąpiła w czasach PRL-u. Wtedy też, w latach 1967–1970, powstał pierwszy stadion miejski. Obiekt o pojemności 12 000 miejsc (w tym 2620 siedzących) początkowo był siedzibą Górnika Wesoła, zanim przejął go GKS Tychy.

Pojemność stadionu dwukrotnie została znacznie przekroczona – około 25 000 widzów zgromadziło się na meczach z Górnikiem Zabrze w 1975 roku i z Ruchem Chorzów w 1976 roku. Z czasem jednak obiekt przestał odpowiadać wymogom współczesnego futbolu, a jego rozbiórkę rozpoczęto w listopadzie 2012 roku.

Niemieckie sukcesy i mecze międzynarodowe na nowej arenie

Budowę nowego stadionu rozpoczęto w 2013 roku, a zakończono po niespełna dwóch latach. Nowy obiekt oferuje 15 150 miejsc, w tym loże VIP, i spełnia standardy UEFA kategorii 3, co czyni go odpowiednim do organizacji meczów międzynarodowych. Koszt inwestycji wyniósł 128,9 mln zł. Uroczyste otwarcie odbyło się 18 lipca 2015 roku meczem z 1. FC Köln, który GKS przegrał 0:1.

Choć dziś na stadionie dominują mecze I ligi, miasto w pełni korzysta z nowoczesnej infrastruktury. Tychy gościły m.in. Mistrzostwa Europy UEFA do lat 21 w 2017 roku oraz Mistrzostwa Świata FIFA do lat 20 kobiet w 2019 roku. W drodze po tytuł w 2017 roku Niemcy odnieśli tu dwa zwycięstwa: 2:0 z Czechami w fazie grupowej (bramki Maxa Meyera i Serge’a Gnabry’ego) oraz 4:3 po rzutach karnych z Anglią w półfinale, po remisie 2:2.

Pierwszy mecz międzynarodowy odbył się 11 października 2020 roku, choć bez udziału Polski: Armenia i Gruzja zremisowały 2:2. Z powodu wojny o Górski Karabach spotkanie przeniesiono z Erywania do Tychów – rozegrano je jednak bez publiczności, ze względu na pandemię. Z podobnych powodów FK Worskla Połtawa rozgrywał w Tychach swoje mecze kwalifikacyjne do Ligi Konferencji Europy w sezonie 2023/24 (m.in. wygrywając 2:1 z FC Dila Gori).