Od 28 czerwca bankomaty i aplikacje muszą być dostępne dla wszystkich. Nowe przepisy już obowiązują

Od 28 czerwca 2025 roku obowiązuje w Polsce i całej Unii Europejskiej nowe unijne prawo, które wprowadza szereg obowiązkowych standardów dostępności dla usług cyfrowych i urządzeń publicznych. Przepisy te wynikają z Europejskiego Aktu o Dostępności – regulacji przyjętej przez UE w celu zapewnienia, by produkty i usługi były projektowane z myślą o jak najszerszym gronie użytkowników, w tym osobach z różnymi ograniczeniami. Choć zmiany są ukierunkowane głównie na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, to ich skutki będą dotyczyć praktycznie każdego – od klientów banków, przez użytkowników aplikacji mobilnych, po pasażerów komunikacji miejskiej.

Fot. Warszawa w Pigułce

Zgodnie z nowym prawem wszystkie urządzenia samoobsługowe, takie jak bankomaty, biletomaty czy terminale płatnicze, muszą od tej pory spełniać wymogi dostępności. Oznacza to, iż ich konstrukcja, funkcje i sposób obsługi muszą być dostosowane również do osób, które mają trudności ze wzrokiem, słuchem czy sprawnością ruchową. W praktyce oznacza to konieczność zastosowania m.in. komunikatów głosowych, wyświetlaczy o wysokim kontraście, alfabetu Braille’a oraz odpowiedniego rozmieszczenia przycisków, które umożliwią ich obsługę jedną ręką lub bez konieczności precyzyjnych ruchów. Dla wielu instytucji oznacza to wymianę urządzeń na nowe lub konieczność modernizacji obecnych rozwiązań.

Zmiany obejmują także sferę cyfrową. Od 28 czerwca wszystkie nowe aplikacje bankowe, strony internetowe sklepów i platformy e-commerce muszą być zgodne ze szczegółowymi wymogami technicznymi w zakresie dostępności. Interfejsy muszą być przejrzyste i możliwe do obsługi także bez użycia myszy, np. dzięki samej klawiatury. Serwisy powinny także współpracować z technologiami wspomagającymi, jak czytniki ekranu czy lupy cyfrowe. Zastosowane rozwiązania mają na celu umożliwienie osobom niewidomym, niesłyszącym lub z ograniczeniami poznawczymi pełne korzystanie z internetu i usług online bez barier.

Nowe zasady obejmują również sprzęt codziennego użytku – komputery, e-czytniki, systemy operacyjne i oprogramowanie. od dzisiaj te produkty muszą posiadać określone funkcje dostępności, takie jak powiększanie tekstu, obsługa głosowa lub integracja z urządzeniami wspomagającymi. Producenci są zobowiązani do uwzględnienia tych aspektów już na etapie projektowania urządzenia, a nie jako dodatku w późniejszej fazie.

Warto zaznaczyć, iż choć przepisy już obowiązują, nie wszystkie zmiany będą widoczne od razu. Starsze urządzenia i systemy, które były wdrożone przed 28 czerwca, mogą pozostać w użytku przez określony czas. Natomiast wszystkie nowe wdrożenia – niezależnie od sektora – muszą już teraz spełniać pełne wymogi dostępności. W kolejnych miesiącach konsumenci będą stopniowo zauważać zmiany w otaczającej ich infrastrukturze – pojawią się nowe bankomaty, nowocześniejsze automaty biletowe, a strony internetowe będą bardziej intuicyjne i zrozumiałe dla wszystkich.

Wprowadzenie tych zasad to istotny krok w kierunku społeczeństwa bardziej dostępnego i sprawiedliwego. To także duże wyzwanie dla firm, instytucji publicznych i branży technologicznej, które muszą nie tylko zmodernizować swoje systemy, ale także nauczyć się myśleć o projektowaniu w sposób bardziej uniwersalny. Korzyści z tych zmian będą jednak odczuwalne szeroko – zwiększy się nie tylko komfort korzystania z usług, ale także niezależność i bezpieczeństwo wielu grup użytkowników, które dotąd często napotykały bariery w codziennym funkcjonowaniu.