Do skrzynek mieszkańców bloków w całej Polsce trafiają pisma od spółdzielni mieszkaniowych. Przypominają o zakazie, który obowiązuje od 2002 roku, ale część lokatorów wciąż go ignoruje. Chodzi o butle z gazem płynnym – w budynkach powyżej 4 kondygnacji są bezwzględnie zakazane. Łamanie przepisów grozi odpowiedzialnością karną, a w przypadku nieszczęścia – utratą odszkodowania z ubezpieczenia. Wyjaśniamy, kogo dokładnie dotyczy zakaz i jakie są alternatywy.

Fot. Warszawa w Pigułce

Propan-butan gromadzi się przy podłodze – stąd zakaz

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych budynków nie pozostawia wątpliwości. Instalacje gazowe zasilane gazem płynnym mogą być wykonywane tylko w budynkach niskich – do 4 kondygnacji naziemnych włącznie lub do 12 metrów wysokości nad poziomem terenu. W blokach 5-piętrowych i wyższych używanie butli gazowych jest zabronione bez żadnych wyjątków.

Drugi zakaz działa niezależnie od wysokości budynku. jeżeli blok ma dostęp do sieci gazowej, stosowanie gazu płynnego z butli jest zabronione w całym obiekcie. Przepisy wykluczają możliwość łączenia w jednym budynku gazu z sieci i gazu płynnego – choćby jeżeli konkretne mieszkanie nie jest podłączone do instalacji gazowej.

Powód takiego rozwiązania jest prosty i związany z fizyką. Gaz propan-butan jest cięższy od powietrza. W przypadku nieszczelności opada w dół, gromadzi się przy podłodze i w najniższych częściach budynku – piwnicach, kanałach wentylacyjnych. Wystarczy jedna iskra z włącznika światła, zapalniczki czy choćby iskrzenia kontaktu elektrycznego, by doszło do wybuchu. W bloku mieszkalnym, gdzie na małej przestrzeni mieszkają dziesiątki rodzin, skutki mogą być katastrofalne.

Straż pożarna podkreśla, iż gaz płynny stanowi zagrożenie nie tylko dla mieszkańca, który go używa, ale dla całego budynku. Wybuch butli może zniszczyć konstrukcję nośną, wywołać pożar, który przeniesie się na sąsiednie lokale. W ostatnich latach odnotowano kilka przypadków tragedii spowodowanych przez nielegalne użytkowanie butli gazowych w budynkach wielorodzinnych.

Prezes spółdzielni mówi wprost: to zagrożenie życia

Zakopiańska Spółdzielnia Mieszkaniowa wysłała do lokatorów oficjalne pismo w tej sprawie. Prezes Ronald Szczygieł, cytowany przez Tygodnik Podhalański, nie pozostawia złudzeń: „Bezpieczeństwo mieszkańców i całego budynku jest sprawą nadrzędną, dlatego nieprzestrzeganie zakazu używania butli gazowych będzie traktowane jako naruszenie obowiązujących przepisów i zasad współżycia”.

Podobne działania podejmują spółdzielnie w innych miastach. Decyzja wynika z realnego zagrożenia – zarządcy wiedzą, iż część mieszkańców przez cały czas używa butli gazowych, niekiedy ukrywając je na balkonach czy w piwnicach. Często robią to ze względów ekonomicznych, licząc na oszczędności w porównaniu do gazu sieciowego lub energii elektrycznej.

Problem w tym, iż oszczędności mogą kosztować życie. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Opolu przypomina w komunikatach: „Gaz propan-butan w przypadku nieszczelności gromadzi się przy podłodze i w niższych częściach budynku, co może doprowadzić do wybuchu lub pożaru o katastrofalnych skutkach”.

Lokatorzy, którzy próbują obchodzić przepisy, nie zdają sobie sprawy z konsekwencji. Po pierwsze – ponoszą pełną odpowiedzialność cywilną i karną za spowodowanie zagrożenia, szkody czy wypadku. Po drugie – w razie pożaru czy wybuchu firma ubezpieczeniowa ma prawo odmówić wypłaty odszkodowania, jeżeli przyczyną było nielegalne użytkowanie gazu. Po trzecie – regulaminy porządku domowego spółdzielni zawierają zapisy o zakazie używania butli, a naruszenie może być podstawą do działań prawnych, włącznie z wypowiedzeniem umowy najmu.

Niski budynek bez sieci gazowej – zasady bezpieczeństwa

W budynkach do 4 kondygnacji, które nie mają dostępu do sieci gazowej, używanie butli jest dopuszczalne. Ale tylko pod warunkiem przestrzegania ścisłych wymagań bezpieczeństwa określonych przez straż pożarną.

W jednym mieszkaniu, warsztacie lub lokalu użytkowym można przechowywać i użytkować maksymalnie 2 butle gazowe o zawartości do 11 kilogramów każda. To twarda granica – trzymanie większej liczby butli lub pojemników o większej masie to naruszenie przepisów.

Temperatura w pomieszczeniu, gdzie znajdują się butle, nie może przekraczać 35 stopni Celsjusza. To oznacza, iż latem w pomieszczeniach bez klimatyzacji, zwłaszcza na poddaszu, warunek ten może być trudny do spełnienia. Butle należy instalować wyłącznie w pozycji pionowej i zabezpieczać przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Odległość od źródeł ciepła – pieców, grzejników – musi wynosić co najmniej 1,5 metra (z wyłączeniem zestawów kuchni gazowej). Odległość od urządzeń mogących powodować iskrzenie – minimum 1 metr. Butle z kuchenką można łączyć tylko dzięki elastycznego przewodu o długości nieprzekraczającej 3 metry, wytrzymałego na ciśnienie minimum 300 kPa, odpornego na składniki gazu płynnego i temperaturę do 60 stopni Celsjusza.

Zabronione jest przechowywanie butli – pełnych, niepełnych i opróżnionych – na nieużytkowych poddaszach, strychach oraz w piwnicach. Gaz jako cięższy od powietrza opada w dół, w pomieszczeniach poniżej poziomu terenu może tworzyć niebezpieczne mieszaniny wybuchowe.

Co to oznacza dla Ciebie? Mieszkasz w bloku? Przeczytaj nasze rady

Jeśli mieszkasz w bloku, musisz wiedzieć, czy możesz legalnie używać butli gazowych. To nie jest kwestia interpretacji – przepisy są jednoznaczne i obowiązują od 2002 roku. Oto co powinieneś sprawdzić:

1. Policz piętra w swoim bloku

Jeśli twój budynek ma więcej niż 4 kondygnacje naziemne (lub przekracza 12 metrów wysokości), używanie butli gazowych jest bezwzględnie zakazane. Nie ma znaczenia, czy mieszkasz na parterze czy na najwyższym piętrze – zakaz dotyczy całego budynku. jeżeli taki blok nie ma dostępu do sieci gazowej, to w ogóle nie możesz korzystać z gazu jako źródła energii.

2. Sprawdź, czy budynek ma sieć gazową

Nawet jeżeli mieszkasz w niskim budynku (do 4 pięter), ale jest on podłączony do sieci gazociągowej, używanie butli z gazem płynnym jest zakazane. Przepisy wykluczają możliwość stosowania w jednym budynku jednocześnie gazu z sieci i gazu płynnego. Dotyczy to także sytuacji, gdy akurat twoje mieszkanie nie jest podłączone do instalacji gazowej, ale sieć istnieje w budynku.

3. Poznaj konsekwencje prawne złamania zakazu

Osoby używające butli wbrew przepisom ponoszą pełną odpowiedzialność cywilną i karną za spowodowanie zagrożenia, szkody lub wypadku. Kodeks wykroczeń przewiduje karę aresztu, grzywny lub nagany za nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa przy używaniu lub przechowywaniu gazu płynnego. W przypadku poważnych skutków – wybuchu, pożaru, śmierci lub uszczerbku na zdrowiu – grozi odpowiedzialność karna z art. 163 Kodeksu karnego (sprowadzenie niebezpieczeństwa powszechnego), za co można dostać do 8 lat więzienia.

4. Uwaga na odmowę wypłaty odszkodowania

W razie pożaru czy wybuchu firma ubezpieczeniowa ma prawo odmówić wypłaty odszkodowania, jeżeli stwierdzi, iż przyczyną było nielegalnie użytkowane źródło gazu. Tracisz wtedy nie tylko mieszkanie, ale też szansę na odbudowę życia z polis ubezpieczeniowych. Dodatkowo możesz ponosić odpowiedzialność za szkody wyrządzone sąsiadom.

5. Rozważ legalne alternatywy

Jeśli nie możesz używać butli z gazem, pozostają urządzenia elektryczne. Kuchenka elektryczna lub płyta indukcyjna to jedyne legalne rozwiązania w blokach powyżej 4 pięter bez dostępu do sieci gazowej. Płyty indukcyjne są bardziej energooszczędne niż tradycyjne elektryczne – choć wymagają specjalnych garnków, w dłuższej perspektywie mogą się zwrócić poprzez niższe rachunki za prąd.

6. jeżeli mieszkasz w niskim budynku bez sieci gazowej

Możesz legalnie używać maksymalnie 2 butli po 11 kilogramów, ale musisz przestrzegać wszystkich wymagań bezpieczeństwa. Temperatura pomieszczenia poniżej 35 stopni Celsjusza, butle w pozycji pionowej, minimum 1,5 metra od grzejników i pieców, minimum 1 metr od urządzeń iskrzących. Przewód łączący butlę z kuchenką nie może być dłuższy niż 3 metry. Nie wolno trzymać butli w piwnicach, na strychach ani nieużytkowych poddaszach.

7. Ostrzeż innych mieszkańców

Jeśli wiesz, iż sąsiedzi w twoim bloku używają butli gazowych wbrew przepisom, masz prawo zgłosić to do zarządu spółdzielni lub straży pożarnej. To nie jest donoszenie – to troska o bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich. Gaz to nie zabawka, a wybuch w jednym mieszkaniu może zniszczyć cały blok.

Spółdzielnie mieszkaniowe wysyłają pisma nie po to, by szykanować lokatorów, ale by uchronić ich przed tragedią. Przepisy z 2002 roku przez cały czas obowiązują, a ich egzekwowanie ma na celu ochronę życia i zdrowia wszystkich mieszkańców budynków wielorodzinnych.