Zespół pałacowo-parkowy w Boguchwale. To miejsce warto odwiedzić

Zdjęcie: pałąc boguchwała park lubomirski

Boguchwała. Zespół pałacowo-parkowy w Boguchwale został wzniesiony przez Lubomirskich w latach 1725-1729.

Miała to być letnia rezydencja i ośrodek konkurencyjny dla Rzeszowa.

Książę Teodor Konstanty, wojewoda krakowski i starosta spiski, był człowiekiem lubiącym zaszczyty i stanowiska. Planując tę rezydencję inspirował się wilanowską posiadłością Jana III Sobieskiego. Aby zrealizować te ambitne plany, w 1728 r. wystarał się u króla Augusta II Mocnego o nadanie praw miejskich i zmienił nazwę miejscowości z Piotraszówki na Boguchwałę. Miała to być jego rodowa siedziba i ośrodek dóbr. Książę Teodor Lubomirski nabył te włości od Macieja z Uniechowa Ustrzyckiego, a ten od Zygmunta Brzezińskiego. Pierwszym właścicielem Piotraszówki był Ligęza.

Krótka historia późnobarokowej rezydencji

Boguchwalska rezydencja w typie późnobarokowej architektury powstała w miejscu wcześniejszego dworu obronnego Ligęzów.

Zespół złożony z pałacu, spichlerza, bramy wjazdowej i parku jest przykładem barokowego zespołu pałacowego o niespotykanej w czasach jego budowy skali i rozmachu. W otoczeniu pałacu znajdował się barokowy ogród w typie francuskim, od wschodu opadający omurowanymi tarasami ku parterowi wodnemu. Jest też kościół z plebanią, ufundowany przez Lubomirskiego w 1729 r.

Książę Teodor Lubomirski był człowiekiem, który podobno dopuścił się wielu krzywd. Aby odpokutować grzechy postanowił wybudować trzy kościoły w Zabierzowie, Przybyszówce i swojej Piotraszówce, jak mówił „Na Bożą chwałę” – stąd też miała pochodzić nazwa miejscowości. Budowa kościoła została ukończona w 1728 roku.

W 1763 r. zaniedbana rezydencja przeszła w ręce Starzyńskich, a później Straszewskich. W XIX w. pałac został przebudowany i rozbudowany o neoklasycystyczną oficynę z gankiem w elewacji frontowej i arkadowym podcieniem wzdłuż całej elewacji ogrodowej. Od początku XX w. pałac należał do rodziny Suszyckich.

W 1921 r., zgodnie z wolą ostatniego właściciela Boguchwały – Zenona Suszyckiego, majątek dworski z pałacem w Boguchwale przekazano na cele naukowe. Z ziem majątku Boguchwała – Lutoryż utworzono wówczas Fundację Naukowo – Rolniczą im. Zenona i Wandy Suszyckich. Jej celem było podnoszenie kultury ekonomicznej oraz działalność na rzecz rozwoju rolnictwa.

W 1933 r. na gruntach fundacji powstał Zootechniczny Zakład Doświadczalny (obecnie Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale).

Na włościach tych był dawno temu rozległy staw z wysepką pośrodku. Ze stawem tym wiąże się przekazywana z ust do ust historia nieszczęśliwego wypadku siostrzenicy dóbr boguchwalskich. Latem 1896 r. panienka Zosia samodzielnie płynąc po stawie wychyliła się z łodzi, wpadła do wody i utonęła. Straszewscy długo poszukiwali ciała dziewczynki. Właściciel dworu Henryk Straszewski postanowił osuszyć staw i już nigdy nie napełniono go wodą.

źródło: Powiat rzeszowski