3 godzin temu
Każdego roku tysiące Polaków płaci abonament radiowo-telewizyjny nie wiedząc, iż mogliby być z niego zwolnieni. Opłata wynosząca ponad 320 złotych rocznie to spory wydatek dla emeryta czy osoby z niskimi dochodami, a jednak wielu uprawnionych do zwolnienia dowiaduje się o tym dopiero wtedy, gdy Poczta Polska rozpoczyna windykację zaległości. Problem polega na tym, iż zwolnienie z abonamentu RTV w większości przypadków nie działa automatycznie i wymaga złożenia odpowiednich dokumentów, o czym organy pobierające opłatę nie informują aktywnie. jeżeli masz odbiornik telewizyjny lub radiowy i zastanawiasz się czy musisz płacić abonament w 2026 roku, ten artykuł wyjaśni ci dokładnie kto ma prawo do zwolnienia, jakie dokumenty trzeba przedłożyć i co grozi za niedopełnienie formalności. Wiedza ta może zaoszczędzić ci kilkaset złotych rocznie lub uchronić przed niespodziewaną egzekucją komorniczą za zaległości, o których istnieniu choćby nie wiedziałeś.
Fot. Warszawa w Pigułce
Kim są osoby zwolnione z obowiązku płacenia
Ustawodawca przewidział dziewięć kategorii osób, które nie muszą opłacać abonamentu radiowo-telewizyjnego. Podstawą prawną jest ustawa z 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych, która szczegółowo określa zarówno obowiązanych do płacenia jak i zwolnionych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nadzoruje pobór opłat, który faktycznie realizuje Poczta Polska działająca jako agent tej instytucji.
Pierwszą i najliczniejszą grupą zwolnionych są osoby, które ukończyły 75 rok życia. W ich przypadku zwolnienie działa z mocy prawa od dnia urodzin, jednak w praktyce Poczta Polska nie zawsze posiada aktualne dane z rejestru PESEL, co może prowadzić do naliczania opłat mimo osiągnięcia wieku uprawniającego do zwolnienia. jeżeli otrzymujesz wezwania do zapłaty mimo ukończonych 75 lat, warto złożyć oświadczenie w urzędzie pocztowym i przedstawić dokument tożsamości jako potwierdzenie wieku.
Drugą kategorię stanowią osoby zaliczone do pierwszej grupy inwalidzkiej oraz osoby całkowicie niezdolne do pracy. Zwolnienie wymaga posiadania aktualnego orzeczenia wydanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Samo bycie na rencie czy emeryturze nie wystarczy, jeżeli nie towarzyszy temu adekwatne orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy lub zaliczenie do pierwszej grupy inwalidzkiej.
Kolejne zwolnienie obejmuje osoby niesłyszące oraz niewidome, przy czym ustawa precyzyjnie definiuje te pojęcia. Osobą niewidomą w rozumieniu przepisów abonamentowych jest osoba, której ostrość wzroku nie przekracza 15 procent, co musi być potwierdzone orzeczeniem lekarskim. W przypadku osób niesłyszących wymagane jest orzeczenie potwierdzające całkowitą głuchotę. Osoby niedosłyszące czy niedowidzące w stopniu lżejszym niż określony w przepisach nie kwalifikują się do zwolnienia.
Czwartą grupą są osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy. Zwolnienie przysługuje przez cały czas posiadania statusu bezrobotnego, jednak z chwilą wyrejestrowania powraca obowiązek płacenia abonamentu. To oznacza, iż jeżeli znajdziesz pracę lub z własnej woli zrezygnujesz z rejestracji, musisz pamiętać o wznowieniu opłat, bo Poczta Polska może nie otrzymać tej informacji natychmiast i będzie naliczać zaległości wstecz.
Piątą kategorię tworzą osoby pobierające świadczenia z pomocy społecznej, co obejmuje zasiłek stały, zasiłek okresowy oraz świadczenie pielęgnacyjne. Zwolnienie działa przez okres pobierania świadczenia, a jego utrata oznacza konieczność ponownego opłacania abonamentu. Warto zachować decyzje przyznające świadczenia jako dokumentację na wypadek kontroli lub sporów z Pocztą Polską.
Szósta grupa to osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub emeryturę w wysokości nie przekraczającej 50 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Główny Urząd Statystyczny. To kryterium dochodowe wymaga corocznej weryfikacji, ponieważ przeciętne wynagrodzenie rośnie, a wraz z nim przesuwa się próg uprawniający do zwolnienia. Emeryt pobierający minimalną emeryturę z reguły mieści się w tym limicie, ale każdy przypadek wymaga indywidualnej kalkulacji.
Siódmą kategorię stanowią inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci, a także członkowie ich rodzin uprawnieni do renty rodzinnej po zmarłym inwalidziewojennym. To grupa weteranów działań zbrojnych oraz osób represjonowanych w okresach wojennych, których status jest potwierdzany stosownymi dokumentami wydawanymi przez organy państwowe.
Ósmą grupę tworzą osoby posiadające status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z przyczyn politycznych. Status ten nadają odpowiednie komisje na podstawie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z przyczyn politycznych, a potwierdzenie przysługiwania zwolnienia wymaga przedstawienia decyzji przyznającej ten status.
Ostatnią dziewiątą kategorią są osoby, które posiadają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności i jednocześnie otrzymują świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna. To złożone kryterium wymaga spełnienia dwóch warunków jednocześnie, samo posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności bez pobierania świadczeń nie uprawnia do zwolnienia.
Jak formalnie skorzystać ze zwolnienia i uniknąć problemów
Kluczową informacją, o której wielu uprawnionych nie wie, jest fakt iż większość zwolnień nie działa automatycznie. Poczta Polska nie monitoruje aktywnie kto osiągnął wiek 75 lat, kto stał się bezrobotnym czy kto otrzymał orzeczenie o niepełnosprawności. Obowiązek zgłoszenia zmiany sytuacji prawnej spoczywa na posiadaczu odbiornika, co oznacza iż musisz sam poinformować Pocztę Polską o spełnianiu przesłanek zwolnienia.
Zgłoszenia dokonuje się w dowolnej placówce pocztowej obsługującej abonament RTV lub przesyłając dokumenty pocztą na adres adekwatnego oddziału Poczty Polskiej. Wzory oświadczeń są dostępne na stronie internetowej Poczty Polskiej oraz w placówkach, jednak w praktyce wystarczy napisane odręcznie oświadczenie zawierające dane osobowe, adres zamieszkania, rodzaj odbiornika oraz podstawę prawną zwolnienia wraz z załączeniem kserokopii dokumentów potwierdzających uprawnienie.
Dokumentami potwierdzającymi mogą być w zależności od przypadku dowód osobisty potwierdzający wiek, orzeczenie ZUS o niepełnosprawności, zaświadczenie z urzędu pracy o statusie bezrobotnego, decyzja ośrodka pomocy społecznej o przyznaniu świadczenia, odcinek emerytury pokazujący wysokość świadczenia lub legitymacja kombatancka. Poczta Polska może zażądać przedstawienia oryginałów do wglądu, dlatego warto zachować wszystkie dokumenty związane z abonamentem w jednym miejscu.
Niedopełnienie formalności związanych ze zgłoszeniem zwolnienia może skutkować naliczeniem zaległości abonamentowych za cały okres od momentu zarejestrowania odbiornika lub od ostatniej opłaty. Poczta Polska prowadzi ewidencję abonentów i regularnie wysyła wezwania do zapłaty, a w przypadku uporczywego niezapłacenia przekazuje sprawę do windykacji. Zaległości abonamentowe podlegają egzekucji komorniczej na takich samych zasadach jak inne należności publicznoprawne, co oznacza możliwość zajęcia rachunku bankowego, potrącenia z emerytury czy wynagrodzenia.
Do zaległości doliczane są odsetki ustawowe naliczane od dnia wymagalności płatności, co przy wieloletnich zaległościach może podwoić należność główną. Dodatkowo dochodzą koszty postępowania egzekucyjnego, które obciążają dłużnika. Według danych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji każdego roku setki tysięcy gospodarstw domowych otrzymuje wezwania przedegzekucyjne, a dziesiątki tysięcy trafia do komorników, choć część z tych spraw dotyczy osób, które obiektywnie powinny być zwolnione ale nie dopełniły formalności.
Co to oznacza dla ciebie
Jeśli masz w domu telewizor lub radio i należysz do jednej z kategorii uprawnionych do zwolnienia, nie czekaj aż przyjdzie wezwanie do zapłaty. Zbierz niezbędne dokumenty i udaj się do najbliższej placówki Poczty Polskiej obsługującej abonament RTV lub wyślij oświadczenie listem poleconym. To prosty krok, który zaoszczędzi ci ponad 320 złotych rocznie, a w przypadku rodziny z kilkoma odbiornikami suma może być jeszcze wyższa.
Sprawdź czy masz aktualne orzeczenie o niepełnosprawności lub całkowitej niezdolności do pracy. Wiele osób otrzymało orzeczenia wiele lat temu i nie wie, iż mogą się one przydać również w kontekście zwolnienia z abonamentu. jeżeli jesteś zarejestrowany jako bezrobotny, zgłoś się od razu do Poczty Polskiej z zaświadczeniem z urzędu pracy, bo każdy miesiąc opóźnienia to 27 złotych niepotrzebnego wydatku.
Osoby po 75 roku życia powinny szczególnie uważnie sprawdzić czy Poczta Polska nie wysyła im wezwań do zapłaty mimo osiągnięcia wieku zwolnienia. Zdarza się, iż system nie aktualizuje danych automatycznie i przez cały czas nalicza opłaty, a seniorzy nie wiedząc o swoich prawach płacą abonament przez kolejne lata. jeżeli zauważysz taką sytuację, natychmiast zgłoś się z dowodem osobistym i żądaj skorygowania ewidencji oraz zwrotu nadpłaconych kwot.
Jeśli otrzymałeś wezwanie do zapłaty zaległości mimo iż jesteś uprawniony do zwolnienia, nie ignoruj go. Odwołaj się pisemnie do Poczty Polskiej załączając dokumenty potwierdzające twoje uprawnienie i żądaj umorzenia należności. W przypadku odmowy możesz złożyć skargę do sądu administracyjnego, jednak znacznie łatwiej jest załatwić sprawę na etapie polubownym przedstawiając czytelną dokumentację.
Dla osób, które otrzymują minimalne emerytury lub świadczenia przedemerytalne, najważniejsze jest coroczne sprawdzanie czy mieszczą się w progu 50 procent przeciętnego wynagrodzenia. Główny Urząd Statystyczny ogłasza te dane kwartalnie, a Poczta Polska powinna stosować aktualne wartości. jeżeli twoje świadczenie wzrosło wskutek waloryzacji ale przez cały czas mieści się poniżej połowy przeciętnego wynagrodzenia, zwolnienie przez cały czas ci przysługuje.
Zachowaj kopie wszystkich dokumentów składanych w Poczcie Polskiej oraz otrzymywanych decyzji. W razie sporu będą one twoim głównym dowodem. jeżeli składasz dokumenty osobiście, żądaj potwierdzenia przyjęcia na kopii swojego oświadczenia z pieczątką i podpisem pracownika. jeżeli wysyłasz pocztą, zawsze rób to listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
Pamiętaj iż zmiana sytuacji życiowej wymaga zgłoszenia. jeżeli byłeś zwolniony jako bezrobotny ale znalazłeś pracę, musisz poinformować Pocztę Polską o konieczności wznowienia opłat. Podobnie jeżeli pobierałeś zasiłek okresowy który się skończył, powinieneś zgłosić to niezwłocznie. Brak zgłoszenia zmian może skutkować naliczeniem zaległości wstecz wraz z odsetkami, co znacznie zwiększy twoją należność.
