Maj 2025 roku przynosi długo oczekiwane zmiany dla tysięcy polskich rodzin zmagających się z niepełnosprawnością. Już od 2 maja ruszają regularne wypłaty świadczenia wspierającego, które stanowi jedno z najważniejszych rozwiązań socjalnych wprowadzonych w ostatnich latach. Program ten wyróżnia się na tle innych form wsparcia przede wszystkim znaczącą wysokością świadczeń, sięgającą choćby 4133 złotych miesięcznie oraz brakiem kryterium dochodowego, co czyni go dostępnym dla wszystkich potrzebujących, niezależnie od ich sytuacji finansowej.

Fot. Warszawa w Pigułce
Świadczenie wspierające zostało zaprojektowane z myślą o dorosłych osobach z niepełnosprawnościami, które wymagają stałego lub długotrwałego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Jego głównym celem jest poprawa jakości życia tych osób poprzez zapewnienie im dodatkowych środków finansowych, które mogą być przeznaczone na rehabilitację, leczenie, specjalistyczną opiekę czy inne niezbędne wydatki związane z niepełnosprawnością. Program ten stanowi odpowiedź na wieloletnie postulaty środowisk osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin, które domagały się skuteczniejszych i bardziej dostosowanych do indywidualnych potrzeb form wsparcia.
O wyjątkowości tego świadczenia świadczy fakt, iż jego wysokość jest ściśle powiązana ze stopniem potrzeby wsparcia, wyrażonym w punktach przyznawanych przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Dzięki temu osoby wymagające intensywniejszej opieki i pomocy w codziennym funkcjonowaniu otrzymują odpowiednio wyższe wsparcie finansowe. System ten bazuje na szczegółowej ocenie potrzeb każdej osoby, co pozwala na bardziej sprawiedliwą dystrybucję środków publicznych.
Według najnowszych danych, po marcowej waloryzacji świadczeń socjalnych w 2025 roku, renta socjalna wzrosła do kwoty 1878,91 złotych. Ma to bezpośrednie przełożenie na wysokość świadczenia wspierającego, które jest obliczane jako procent tej kwoty. Osoby, których potrzeba wsparcia została oceniona na 70-74 punkty, otrzymają 40 procent renty socjalnej, czyli 751,56 złotych miesięcznie. Przy ocenie na poziomie 75-79 punktów świadczenie wyniesie 60 procent renty socjalnej, co przekłada się na 1127,35 złotych.
Osoby z punktacją 80-84 mogą liczyć na 80 procent renty socjalnej, czyli 1503,13 złotych miesięcznie, a z wynikiem 85-89 punktów – na 120 procent, co daje kwotę 2254,69 złotych. Najwyższe świadczenia przysługują osobom o największych potrzebach – przy 90-94 punktach jest to 180 procent renty socjalnej, czyli 3382,04 złotych, a przy najwyższej punktacji 95-100 punktów aż 220 procent, co przekłada się na comiesięczny zastrzyk gotówki w wysokości 4133,60 złotych.
Co istotne, świadczenie wspierające podlega corocznej waloryzacji wraz z rentą socjalną, co oznacza, iż jego realna wartość będzie chroniona przed skutkami inflacji. Jest to najważniejszy element programu, zapewniający długoterminowe bezpieczeństwo finansowe beneficjentom, którzy często muszą mierzyć się z systematycznie rosnącymi kosztami opieki i leczenia.
Aby otrzymać świadczenie wspierające, należy spełnić kilka podstawowych warunków. Przede wszystkim, wsparcie to jest skierowane do osób, które ukończyły 18 lat życia. Beneficjentami mogą być obywatele Polski, Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Osoby spoza tych obszarów również mogą ubiegać się o świadczenie, pod warunkiem iż przebywają legalnie w Polsce i mają dostęp do rynku pracy. Kolejnym wymogiem jest zamieszkiwanie na terenie Polski oraz – co najważniejsze – posiadanie decyzji wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na poziomie co najmniej 70 punktów.
Procedura ubiegania się o świadczenie wspierające jest dwuetapowa. W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności, który przeprowadza szczegółową ocenę potrzeb i na tej podstawie wydaje decyzję określającą poziom potrzeby wsparcia wyrażony w punktach. Dopiero po uzyskaniu tej decyzji można złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie samego świadczenia. Taki system ma zapewnić, iż wsparcie trafi do osób, które rzeczywiście go potrzebują, i będzie dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego beneficjenta.
Wypłaty świadczenia wspierającego realizowane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ściśle określonych terminach. ZUS dokonuje przelewów 2, 4, 7, 9, 12, 14, 16, 18, 20 lub 22 dnia każdego miesiąca. Co ważne, termin wypłaty jest przypisywany automatycznie w momencie przyznania świadczenia i pozostaje niezmienny przez cały okres jego pobierania. jeżeli ustalony dzień wypłaty przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, ZUS dokonuje przelewu z wyprzedzeniem, zwykle w ostatni dzień roboczy przed planowanym terminem.
Świadczenie jest przekazywane bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez wnioskodawcę, co eliminuje konieczność osobistego odbioru pieniędzy i znacznie usprawnia cały proces. Jest to szczególnie istotne dla osób z ograniczoną mobilnością, dla których wyjście z domu stanowi poważne wyzwanie.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego stanowi istotny krok w kierunku bardziej kompleksowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Przez wiele lat wsparcie to było fragmentaryczne i często niewystarczające, by zaspokoić rzeczywiste potrzeby tej grupy społecznej. Nowe świadczenie, dzięki swojej elastyczności i znaczącej wysokości, może realnie przyczynić się do poprawy jakości życia tysięcy Polaków z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin.
Eksperci podkreślają, iż świadczenie wspierające to nie tylko pomoc finansowa, ale również wyraz uznania dla wyzwań, z jakimi na co dzień mierzą się osoby z niepełnosprawnościami. Pieniądze te mogą być przeznaczone na różnorodne cele związane z niepełnosprawnością – od zakupu specjalistycznego sprzętu, przez dostosowanie mieszkania, po opłacenie rehabilitacji czy prywatnej opieki. Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami zyskują większą autonomię i możliwość podejmowania samodzielnych decyzji dotyczących swojego życia.
Brak kryterium dochodowego w przypadku świadczenia wspierającego jest rewolucyjnym podejściem w polskim systemie świadczeń socjalnych. Większość innych form wsparcia uzależniona jest od sytuacji materialnej wnioskodawcy, co często prowadziło do paradoksalnych sytuacji, w których osoby niepełnosprawne pracujące i osiągające dochody traciły prawo do pomocy państwa, mimo iż ich potrzeby związane z niepełnosprawnością pozostawały takie same. Nowe świadczenie przełamuje tę barierę, uznając, iż potrzeba wsparcia wynika z samej niepełnosprawności, a nie z sytuacji finansowej danej osoby.
Według szacunków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ze świadczenia wspierającego może skorzystać choćby 800 tysięcy dorosłych osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Jest to zatem program o znacznym zasięgu społecznym, który może przynieść realne korzyści dużej grupie obywateli. Jednocześnie stanowi on znaczące obciążenie dla budżetu państwa, co świadczy o priorytetowym traktowaniu kwestii wsparcia osób z niepełnosprawnościami przez obecny rząd.
Program świadczenia wspierającego będzie podlegał systematycznej ewaluacji i potencjalnym modyfikacjom w przyszłości, aby jak najlepiej odpowiadać na zmieniające się potrzeby beneficjentów. Już teraz planowane są działania informacyjne i edukacyjne, mające na celu zwiększenie świadomości o dostępności tego wsparcia wśród potencjalnych beneficjentów oraz usprawnienie procesu składania wniosków i przyznawania świadczeń.
Osoby zainteresowane uzyskaniem świadczenia wspierającego mogą znaleźć szczegółowe informacje na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz w punktach informacyjnych ZUS na terenie całego kraju. Dostępna jest również specjalna infolinia, gdzie konsultanci odpowiadają na pytania dotyczące warunków przyznawania świadczenia, procedury składania wniosków oraz terminów wypłat.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego wpisuje się w szerszy trend zmian w polityce społecznej wobec osób z niepełnosprawnościami, zmierzających do pełniejszej realizacji postanowień Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, którą Polska ratyfikowała w 2012 roku. Konwencja ta zobowiązuje państwa-strony do podejmowania działań na rzecz zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami niezależności, samodzielności oraz pełnego i równego uczestnictwa w życiu społecznym. Świadczenie wspierające, dostarczając wymiernego wsparcia finansowego, jest ważnym krokiem w realizacji tych zobowiązań.