Dzień Farmaceuty

lesko.info 5 godzin temu

Dzień Farmaceuty, obchodzony w Polsce 14 maja, to szczególna okazja do uhonorowania pracy farmaceutów – przedstawicieli jednego z najstarszych i najbardziej zaufanych zawodów medycznych. W dobie dynamicznego rozwoju medycyny i farmakoterapii, rola farmaceuty nieustannie rośnie, obejmując nie tylko przygotowanie i wydawanie leków, ale także szeroko pojętą opiekę nad pacjentem.

Dzień Farmaceuty – 14 maja

Farmaceuci – cisi bohaterowie systemu ochrony zdrowia

Wstęp

Choć nie noszą fartuchów chirurgicznych ani nie pracują na sali operacyjnej, farmaceuci są integralną częścią systemu ochrony zdrowia. To oni codziennie służą pomocą pacjentom, doradzają w kwestii leków, wspierają lekarzy w terapii, a w ostatnich latach – wykonują szczepienia, prowadzą przeglądy lekowe i edukują zdrowotnie społeczeństwo. 14 maja, w Dniu Farmaceuty, warto przypomnieć sobie, kim są farmaceuci i jak istotną rolę odgrywają w naszym codziennym życiu.

Skąd się wziął Dzień Farmaceuty?

W Polsce Dzień Farmaceuty obchodzony jest od lat, jednak data 14 maja została symbolicznie powiązana z utworzeniem w 1947 roku Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (PTFarm) – jednej z najważniejszych instytucji naukowo-zawodowych w dziedzinie farmacji. To właśnie ta organizacja przez dekady wspierała rozwój nauki, integrację środowiska farmaceutycznego i edukację przyszłych pokoleń specjalistów.

Choć na świecie funkcjonuje również Światowy Dzień Farmaceuty (25 września), to właśnie 14 maja stanowi wyjątkowe święto środowiska farmaceutycznego w Polsce.

Farmaceuta – zawód zaufania publicznego

Zawód farmaceuty należy do tzw. zawodów zaufania publicznego. Oznacza to, iż farmaceuci nie tylko muszą przestrzegać szczególnych zasad etyki zawodowej, ale też iż społeczeństwo oczekuje od nich najwyższych standardów wiedzy, uczciwości i odpowiedzialności.

Farmaceuta nie jest „sprzedawcą leków” – to specjalista od farmakoterapii, czyli leczenia z użyciem leków. Ma za zadanie dbać o bezpieczeństwo pacjenta w zakresie stosowanych preparatów: sprawdza interakcje leków, doradza adekwatne dawkowanie, a także edukuje pacjentów w zakresie zdrowia i profilaktyki.

Obszary pracy farmaceuty

Farmaceuci pracują w wielu obszarach ochrony zdrowia:

Apteki ogólnodostępne – tutaj pacjent najczęściej spotyka farmaceutę. To właśnie w aptece można uzyskać poradę w przypadku drobnych dolegliwości, skonsultować leki przepisane przez lekarza lub zakupić produkty lecznicze bez recepty.
Apteki szpitalne – farmaceuci przygotowują leki jałowe, czuwają nad polityką lekową placówki, kontrolują stan magazynowy leków, uczestniczą w komitetach terapeutycznych.
Farmacja kliniczna – coraz silniej rozwijana w Polsce specjalizacja. Farmaceuci kliniczni współpracują bezpośrednio z lekarzami na oddziałach, oceniając skuteczność i bezpieczeństwo terapii lekowej.
Przemysł farmaceutyczny i biotechnologia – wytwarzanie leków, ich badania kliniczne, rejestracja, kontrola jakości, a także rozwój innowacyjnych terapii.
Laboratoria i nauka – farmaceuci są również naukowcami prowadzącymi badania nad nowymi substancjami leczniczymi, formami leków czy terapiami spersonalizowanymi.
Administracja publiczna i instytucje państwowe – tworzenie prawa farmaceutycznego, nadzór nad obrotem produktami leczniczymi (Główny Inspektorat Farmaceutyczny, Ministerstwo Zdrowia, Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji).

Nowoczesna farmacja i opieka farmaceutyczna

Współczesny model farmacji coraz bardziej przesuwa środek ciężkości z „wydawania leków” na aktywną opiekę nad pacjentem. W ramach opieki farmaceutycznej farmaceuci m.in.:

przeprowadzają przeglądy lekowe, analizując listę przyjmowanych przez pacjenta leków pod kątem interakcji, duplikatów i błędów w dawkowaniu,
wykonują szczepienia, np. przeciw grypie i COVID-19 (w Polsce od 2021 roku),
prowadzą edukację zdrowotną, szczególnie w zakresie chorób przewlekłych (cukrzyca, nadciśnienie, astma),
monitorują skutki uboczne i działania niepożądane leków,
wspierają w odstawianiu leków niepotrzebnych (tzw. deprescribing).

Dzięki nowelizacji przepisów i rosnącemu uznaniu dla wiedzy farmaceutów, pacjenci zyskują dodatkową pomoc w leczeniu, a system ochrony zdrowia – cennego partnera w zarządzaniu terapią.

Kształcenie farmaceuty

Aby zostać farmaceutą w Polsce, należy:

Ukończyć pięcioipółletnie studia magisterskie na kierunku farmacja (Uniwersytety Medyczne).
Odbyć sześciomiesięczny staż zawodowy w aptece.
Uzyskać Prawo Wykonywania Zawodu Farmaceuty, nadawane przez okręgową izbę aptekarską.
Dbać o ciągłe doskonalenie zawodowe – poprzez szkolenia, kursy, specjalizacje (np. farmacja apteczna, kliniczna, szpitalna).

Społeczne zaufanie i odpowiedzialność

Z badań opinii społecznej wynika, iż farmaceuci należą do najbardziej zaufanych zawodów w Polsce – obok lekarzy i pielęgniarek. Dzieje się tak nie bez przyczyny: ich praca wymaga ogromnej wiedzy, precyzji i empatii. Pracują często w dużym tempie, pod presją, zmagając się z brakami leków, wymaganiami formalnymi i oczekiwaniami pacjentów.

Życzenia i podziękowania

Z okazji Dnia Farmaceuty wyrażamy ogromne uznanie dla wszystkich Farmaceutek i Farmaceutów. Wasza praca to nie tylko wydawanie leków, ale przede wszystkim troska o bezpieczeństwo i zdrowie pacjentów. Dziękujemy za Waszą cierpliwość, kompetencje, gotowość do pomocy i codzienną obecność – również wtedy, gdy system zawodzi, a pacjent nie wie, do kogo się zwrócić.

Podsumowanie

Farmaceuci to profesjonaliści, bez których nie może funkcjonować nowoczesny system ochrony zdrowia. Obchodząc Dzień Farmaceuty, warto nie tylko złożyć życzenia, ale także pochylić się nad realiami ich pracy, docenić ich zaangażowanie i dostrzec potencjał, jaki niesie rozwój farmacji klinicznej oraz opieki farmaceutycznej.