Zawoja walczy o karetkę

Po raz kolejny samorządowcy z gminy Zawoja przystąpili do niełatwej batalii o wydłużenie czasu pracy zespołu wyjazdowego ratownictwa medycznego w Zawoi. Są bardzo zdeterminowani i zapowiadają starania aż do skutku. I mają w tym nowego sojusznika, bo oficjalnie poparli ich samorządowcy z gminy Maków Podhalański.

Od stycznia 2016 roku Zespół Opieki Zdrowotnej w Suchej Beskidzkiej uruchomił w powiecie suskim czwartą podstację z karetką zespołu wyjazdowego ratownictwa medycznego. Karetka typu „P” (podstawowy) z ratownikami medycznymi zaczęła stacjonować w remizie OSP Zawoja Centrum. Sęk w tym, iż przyznanych pieniędzy starczyło na dyżur dla zespołu jedynie przez 12 godzin w ciągu dnia, od 7.00 do 19.00. I tak jest do dziś.

Co w godzinach wieczornych i nocnych od 19.00 do 7.00? Karetka stoi do rana cały czas w garażu w Zawoi bez obsady. W przypadku wezwania, do Skawicy czy Zawoi jedzie karetka z Makowa Podhalańskiego, a gdy ta akurat jest w terenie, ambulans podsyłany jest z podstacji z Suchej Beskidzkiej lub z Jordanowa. We wszystkich tych trzech przypadkach dojazd do pacjenta znacznie się wydłuża, tym bardziej iż Zawoja jest bardzo rozległa.

Wniosek analizowany

Co jakiś czas wśród mieszkańców i radnych gminy Zawoja pojawia się temat starań o wydłużenie czasu pracy dla karetki, czyli o przyznanie większego dofinansowania na takie dyżury. Ale prośby, wnioski i postulaty płynące od radnych „odbijają się” od drzwi Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Kilku radnych jeździło w tej sprawie osobiście do poprzednich wojewodów do Krakowa, ale też nic nie wskórali. Jedną z kolejnych prób podjęto we wrześniu 2023 roku. Wtedy ówczesny radny Tomasz Budzowski, lekarz, zaproponował, aby wystąpiono o wydłużenie czasu pracy na całą dobę albo przynajmniej o trzy godziny do 22.00. Były wójt gminy Zawoja Marcin Pająk przyznał, iż wojewoda stwierdził, iż w Zawoi nie wychodzi odpowiednia liczba wyjazdów, aby wydłużyć czas stacjonowania karetki. Wówczas zwróciliśmy się do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie z pytaniami w sprawie wydłużenia czasu pracy zespołu w Zawoi.

– Liczba i rozmieszczenie na obszarze województwa jednostek systemu wymaga uzgodnienia z dyrektorem adekwatnego wojewódzkiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, bo od 2023 roku funkcjonowanie zespołów ratownictwa medycznego finansowane jest przez NFZ. Tym samym zmiany w planie polegające na wydłużeniu czasu funkcjonowania zespołów wymagają uzyskania zgody NFZ, z uwagi na konieczność zapewnienia dodatkowych środków finansowych na ten cel. Ponadto propozycja zmian w planie jest zawsze poprzedzona analizą danych statystycznych dostępnych w Systemie Wspomagania Dowodzenia Państwowe Ratownictwo Medyczne. Propozycje zmian planu wymagają też uzyskania zgody ministra zdrowia. jeżeli chodzi o Zawoję, to aktualnie wniosek jest analizowany przez Wydział Zdrowia naszego urzędu – poinformowała nas wówczas Joanna Paździo, rzecznik prasowy wojewody małopolskiego.

Apel do wojewody

Potem sprawa karetki ucichła, ale wróciła w ostatnich tygodniach. Radni gminy Zawoja przygotowali apel o wydłużenie czasu pracy karetki, który po podjęciu 30 czerwca skierowali do wojewody małopolskiego Krzysztofa Jana Klęczara oraz do Filipa Nowaka, dyrektora Małopolskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie.

– Każdy z nas wie, jak istotny jest czas w sytuacjach zagrożenia życia. Sekundy potrafi ą przesądzić o tym, czy ktoś zobaczy kolejny dzień, czy dziecko wróci do zdrowia, czy starsza osoba otrzyma pomoc na czas. I chociaż dzisiaj mamy wiele dowodów na skuteczność działania ratownictwa medycznego, który stacjonuje w naszej gminie, to wiemy wszyscy, iż po godzinach pracy nasze poczucie bezpieczeństwa i dostęp do szybkiej pomocy drastycznie spada. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, iż budżety nie są z gumy, ale nie rozpatrujmy tych dodatkowych godzin jako koszt, który się nie opłaca, bo są statystyki. Popatrzymy na to jako na inwestycję w bezpieczeństwo mieszkańców całego powiatu suskiego. Całodobowy zespół będzie dodatkowym brakującym ogniwem, aby stworzyć bezpieczną sieć na terenie powiatu – stwierdziła radna Judyta Kuś-Babiarczyk przed podjęciem apelu przez radnych.

Dla mieszkańców i turystów

A w samym apelu radni proszą wojewodę i dyrektora małopolskiego NFZ o wydłużenie czasu pracy zespołu ratownictwa medycznego z 12 do 24 godzin na dobę.

– W przypadku zgłoszeń w porze nocnej obowiązek zabezpieczenia medycznego tego obszaru przejmują odległe podstacje – m.in. w Makowie Podhalańskim, Suchej Beskidzkiej, a choćby sporadycznie w Jordanowie. Wiąże się to z poważnym wydłużeniem czasu dojazdu zespołu do pacjenta, co w nagłych przypadkach może zagrażać zdrowiu i życiu. Sytuacja ta jest szczególnie trudna w kontekście górskiego i często nieprzejezdnego terenu (…) w okresie letnim i zimowym przebywa tu wielokrotnie więcej osób niż wynosi liczba stałych mieszkańców. Pomoc medyczna udzielana jest nie tylko lokalnej społeczności, ale również tysiącom turystów – często w sytuacjach nagłych, np. kontuzji górskich, wypadków narciarskich, zasłabnięć na szlakach czy interwencji wymagających szybkiej reakcji. W aktualnej formule, gdy zespół dostępny jest jedynie przez 12 godzin, możliwości szybkiej i skutecznej interwencji są poważnie ograniczone. (…) Jednocześnie Rada Gminy Zawoja zwraca się z apelem do władz sąsiednich gmin – wójtów, burmistrzów oraz przewodniczących Rad Gmin i Miast o udzielenie poparcia dla apelu poprzez przyjęcie stosownych stanowisk – stwierdzili radni w apelu.

Jak przyznał przewodniczący Jerzy Pająk. starania o całodobowy zespół popierają Rada Społeczna suskiego ZOZ-u, jak i sama dyrekcja ZOZ-u.

– Po wielu próbach teraz jest duża szansa, iż może udanam się w końcu załatwić ten temat – podkreślił.

W interesie Makowa

Starania samorządowców z Zawoi postanowiła poprzeć Rada Miejska w Makowie Podhalańskim.

– W naszej gminie karetka stacjonuje w byłej lecznicy w Makowie Podhalańskim i jest całodobowo dostępna. W Zawoi zespół ratowników jest przez 12 godzin. Potem kolejne 12 godzin karetka stoi tam w garażu bez obsługi. Starania samorządowców o całodobowy zespół ratowników z karetką w Zawoi jest jak najbardziej w interesie mieszkańców gminy Maków Podhalański. Bo przecież w sytuacji gdy zespół z karetką z Makowa Podhalańskiego jest u pacjenta w Zawoi, nie jest wówczas dostępny dla naszych mieszkańców – podkreślał Tomasz Spryka, przewodniczący Rady Miejskiej w Makowie Podhalańskim w trakcie obrad 16 lipca.

Wtedy to radni z gminy Maków Podhalański przyjęli apel do wojewody i dyrektora małopolskiego NFZ o wydłużenie czasu pracy zespołu ratownictwa medycznego w Zawoi z 12 do 24 godzin na dobę i z pełnym poparciem dla takich działań.

– Wyrażamy przekonanie, iż przedłużenie czasu pracy tego zespołu do 24 godzin na dobę przyczyni się do znaczącej poprawy poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego zarówno mieszkańców, jak i odwiedzających nasz region turystów, a także wpłynie korzystnie na logistykę systemu ratownictwa medycznego w całym powiecie suskim – stwierdzono m.in. w apelu.

Wojewoda i NFZ odpowiadają

O stanowisko w tej sprawie poprosiliśmy biura prasowe wojewody małopolskiego oraz małopolskiego NFZ. Tomasz Ocetkiewicz, zastępca dyrektora Wydziału Zdrowia w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie przekazał nam, iż 15 maja 2025 roku opublikowano zmiany w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Wynika z nich, iż do 30 września wojewoda musi przekazać ministrowi zdrowia projekt „Wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne”, obowiązującego od 1 stycznia 2026 roku.

– Projekt tego planu będzie wymagał też zatwierdzenia zaproponowanych zmian przez małopolski NFZ. Dlatego wnioskowana zmiana będzie analizowana, w toku obecnych prac nad nowelizacją planu. Wszelkie zmiany będą także przedstawione do opinii adekwatnych samorządów. Ostateczny kształt planu będzie znany na początku czwartego kwartału tego roku, po jego zatwierdzeniu przez ministra zdrowia. Treść obowiązującego planu zostanie udostępniona dysponentom zespołów ratownictwa medycznego i adekwatnym samorządom. O rozstrzygnięciu w tej kwestii Rada Gminy Zawoja poinformowana zostanie w odrębnej korespondencji po zakończeniu prac nad planem – stwierdził wicedyrektor.

Natomiast w małopolskim NFZ poinformowano nas, iż do tej pory wpłynął jedynie apel od Rady Gminy Zawoja (stan na 17 lipca).

– Zgodnie z ustawą o Państwowym Ratownictwie Medycznym planowanie, organizowanie, koordynowanie systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM) oraz nadzór nad systemem na terenie województwa jest zadaniem wojewody. To wojewoda sporządza wojewódzki plan działania, na podstawie którego funkcjonuje system PRM na obszarze województwa. (…) Jak na razie nie wpłynął jeszcze wniosek do zaopiniowania projektu zmian w Wojewódzkim Planie Ratownictwa Medycznego zawierający propozycję wydłużenia działania czasowego podstawowego zespołu ratownictwa medycznego stacjonującego w Zawoi z 12 godzin do 24 godzin. W związku z podjętą przez Radę Gminy Zawoja uchwałą są natomiast prowadzone w oddziale szczegółowe analizy dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju ratownictwo medyczne w tym regionie. Po ich zakończeniu stanowisko małopolskiego NFZ zostanie przekazane wojewodzie małopolskiemu oraz przewodniczącemu Rady Gminy Zawoja – poinformowała Aleksandra Kwiecień, rzecznik prasowy Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Krakowie.